آموزش استفاده از ارت سنج سه سیمه فلوک
ارت سنج ها یا دستگاه هایی که مقاومت زمین رو می سنجند امروزه در کاربردهای وسیعی از آن ها استفاده می گردد. این دستگاه ها عموما برای تست چاه ارت و سیستم های ارتینگ ساختمان های بزرگ تجاری کاربرد دارند. اما کاربرد آن ها به این مسئله محدود نیست. شرکت فلوک نیز با توجه به سابقه درخشان خود در صنعت و مباحث کابل کشی ساخت یافته در این حوزه تولیدات و محصولات وسیعی دارد. بنابراین ارت سنج های فلوک و میگر ها برای سنجش مقاومت خاک و زمین شهره ی خاص و عام هستند.
ارت سنج و مقاومت سنج زمین فلوک
اما روش ها و راهکار های رایج در خصوص اندازه گیری مقاومت سیستم های ارتینگ در پروژه ها که در استاندارد های ملی و بین المللی معیین شده است. شایان ذکر است که این روش ها برای رسیدن به دقت در اندازه گیری از نظر عملی با چالش هایی روبرو گردیده است. اما باید گفت که از معروف ترین روش های اندازه گیری مقاومت زمین که در استاندارد های گلوبال نیز به آن اشاره شده به نام روش افت پتانسیل یا به اصطلاح Fall of Potential مطرح شده است. البته روش های دیگری نیز موجود است که از نظر دقت پایین تر بوده و از نظر متخصصین امر برخوردار از اولویت دوم هستند. این روش ها همچنین بصورت تقریبی می باشند اما مزیتی که این روش های جایگزین می توانند داشته باشند این است که عموما ساده تر و راحت بوده و مقاومت را به شکل تقریبی به شما نمایان خواهد کرد اما از نظر استناد بسیار ضعیف می باشد. در این مقاله می کوشیم شما را ضمن آشنایی با روش های سنجیدن مقاومت زمین با راهکارهای عملی و آموزش کار با ارت سنج فلوک آشنا کنیم.
روش افت پتانسیل کلاسیک برای سنجیدن مقاومت زمین
همان طور که گفته شد در خصوص اندازه گیری مقاومت زمین با استفاده از یک الکترود و دو پین به طور معمول از روش افت پتانسیل استفاده می گردد که به روش ارت سنجی سه سیمه نیز معروف است. این روش نیز بر اساس ایجاد یک مسیر در جهت جریان الکتریکی و اندازه گیری ولتاژ قسمتی از این مسیر و همچنین تقسیم ولتاژ بر جریان و یافتن مقاومت می باشد. بنابراین در این روش باید از منبع جریانی در جهت برقراری جریان به الکترود اصلی و میله جریان استفاده نمود و بعد از آن ولتاژ بین میله پتانسیل و الکترود توسط ولت متر دستگاه ارت سنج دیجیتال فلوک و همچنین جریان تزریقی توسط آمپر متر دستگاه ارسنج خوانده خواهد شد. طبیعی است که در این روش نسبت ولتاژ به جریان طبق فرمول V=IR به عنوان مقاومت ارت بر روی صفحه نمایش ظاهر خواهد شد. این روش که به عنوان روش افت پتانسیل معروف است یکی از بهترین روش ها و راهکار های اندازه گیری مقاومت زمین می باشد. همچنین دقت کنید که این روش از منظر استاندارد های معتبر جهانی به طور مثال استاندارد IEEE81 یک روش کامل و قابل اطمینان می باشد و شرکت فلوک هم از همین روش استفاده کرده است.
ارت سنج سه سیمه
اندازه گیری مقاومت زمین عموما توسط یک earth tester یا ارت سنج انجام می شود. این کار در روش استاندارد خود یعنی افت پتانسیل با استفاده از دو میخ کمکی ممکن است. از رایج ترین و بهترین روش های اندازه گیری مقاومت چاه ارت همین روش می باشد. دقت کنید که در این روش از یک الکترود و دو میخ یا پین کمکی استفاده می گردد که باید آن ها را در یک راستا و در فواصل معین که در محدوده ۲۰ متر از یکدیگر باشند قرار داد. سپس با استفاده از سیم های رابط می توان کابل ارت سنج را به دستگاه وصل نموده و سپس به اندازه گیری میزان مقاومت زمین پرداخت. عکس زیر نیز مربوط به سنج دیجیتال محصول کمپانی فلوک با نام اختصاری Fluke 1623 or 1625 است. این ارت سنج ها که توسط شرکت معتبر آمریکایی فلوک تولید شده اند از دقت بالا و استاندارد های جهانی پشتیبانی نموده و شما می توانید در اندازه گیری های مقاومت زمین برای چاه ارت در پروژه های نصب و راه اندازی کابل کشی ساخت یافته از آن استفاده کنید.
قابل ذکر است که در کاتالوگ مربوط به هر دستگاه که توسط شرکت های مختلف تولید شده اند فاصله های متفاوتی را برای اندازه گیری استاندارد مقاومت زمین در چاه ارت ذکر می کنند. بنابراین ما باید بدانیم که این فاصله ها که از فرمول خاص پیروی خواهد کرد توسط مشخصات دستگاه بر اساس شرکت سازنده ی آن تعیین می شود. به همین دلیل است که شما وقتی از شرکت فلوک Fluke دستگاه ارت تستر میخرید باید برای روش کار آن حتما به کاتالوگ و منوال آن مراجعه کنید.
ارت سنج سه سیمه چگونه کار میکند؟
میل جریان باید در فاصله های برابر با حداقل 5D کوبیده گردد که در این فرمول مقدار D عمق الکترود دستگاه تستر Fluke از سطح زمین می باشد به طور مثال وقتی یک صفحه را که شما آن را در عمق سه متری دفن کرده اید آن گاه باید میل جریان را در ۱۵ متری آن بکوبید.
حالا نوبت به میل پتانسیل میرسد که در این مرحله شما باید میل پتانسیل را شما باید در فاصله ای به میزان 3D از الکترود بر روی خط فاصله بین الکترود و میل جریان بکوبید. برای آن که این امر را راحت تر درک کنید به تصویر زیر دقت کنید.
سپس در این حالت دستگاه ارت سنج سه سیمه یا ارت تستر فلوک می تواند افت پتانسیل را در ناحیه بین الکترود و پین های کمکی نزدیک الکترود اندازه گرفته و در ادامه دستگاه می تواند با ایجاد جریان متناوب ثابت با دور ترین پین کمکی به شکل خودکار با استفاده از قانون اهم و فرمول آن مقدار مقاومت زمین را به راحتی محاسبه نماید.
همچنین دقت کنید که ارت سنج های فلوک عملکردی مشابه با دستگاه های میگرهای آن داشته و در جهت اندازه گیری مقاومت تولید و ساخته شده و با این تفاوت که مقاومت زمین بسیار کمتر از عایق های معمول جریان الکتریکی می باشد. در حقیقت رنج میگر در بازه ای برابر با مگا اهم بوده اما تست مقاومت زمین در حدود بازه های اهم است.
دقت کنید که دستگاه تست مقاومت زمین فلوک به طور معمول در جهت اندازه گیری مقاومت بین دو نقطه زمین حدود ۵ اهم تا ۱۰ اهم بوده و با توجه به جنس خاک و رطوبت آن متفاوت می باشد. ارت تستر های استاندارد معمولاً برخوردار از سه عدد کانکشن می باشند که به کمک میله ای فلزی امکان اتصال به زمین را دارا بوده. و به نام الکترود های جریان زمین و پتانسیل شناخته می شوند.
آموزش کار با ارت تستر و روش کار با این نوع دستگاه ارت سنج در انیمیشن زیر برای شما آورده شده است برای نمایش انیمیشن بر روی تصویر کلیک نمایید.
